Táo bón là bệnh tiêu hóa thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị táo bón như trẻ không hợp sữa, uống ít nước hay chế độ ăn ít rau củ. Táo bón khiến trẻ đau đớn, khó chịu, giảm cảm giác thèm ăn, quấy khóc, nếu không được khắc phục kịp thời có thể tiến triển thành các bệnh trực tràng nguy hiểm.
Táo bón có thể được phát hiện khi mẹ quan tâm và theo dõi tới việc đi đại tiện của trẻ. Trẻ được coi là bị táo bón khi đi ngoài phân rắn, khô, có khi phải rặn nhiều gây đau rát và số lần đi ngoài ít hơn bình thường (dưới 3-4 lần/tuần với trẻ trên 2 tuổi). Các chuyên gia khuyên rằng nên bổ sung chất xơ hòa tan cho bé để giảm các triệu chứng táo bón.
1. Chất xơ hòa tan là gì?
Chất xơ có 2 loại là chất xơ hòa tan và chất xơ không hòa tan. Chất xơ không hòa tan có tính chất không hòa tan trong nước và không bị phá vỡ bởi vi khuẩn đường ruột, đồng thời cũng không được hấp thụ vào máu. Chất xơ không hòa tan thường có trong các loại hạt, ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau xanh (đặc biệt có nhiều trong hạt, vỏ và thân, cuống).
Hình 1. Cho trẻ ăn trái cây chứa nhiều chất xơ (hình minh họa)
Loại thứ 2 là chất xơ hòa tan được khuyên dùng cho bé bị táo bón, chúng có tính chất dính và mềm, có thể hấp thụ nước và trở thành một chất dạng gel bên trong đường tiêu hóa. Chất xơ hòa tan còn giúp làm mềm phân, để phân có thể di chuyển trong đường tiêu hóa dễ dàng hơn.
2. Tác dụng của chất xơ hòa tan trị các triệu chứng táo bón ở trẻ
+ Làm mềm và tăng cường thể tích phân
Khi vào đến ruột, chất xơ hòa tan sẽ hút nước và trương nở tạo thành hệ gel nhớt làm chậm lại quá trình tiêu hóa và nhờ đó quá trình hấp thu thức ăn được thực hiện triệt để.
Bên cạnh đó, chất xơ hòa tan cũng giúp tăng cường thể tích phân, làm mềm phân, để phân có thể di chuyển trong đường tiêu hóa dễ dàng hơn, từ đó giảm các triệu chứng táo bón ở trẻ.
Hình 2. Trẻ bị táo bón (hình minh họa)
+ Tăng cường nhu động ruột
Trong quá trình tiêu hóa, chất xơ bị trương nở, thẩm thấu nước giúp tăng khối lượng bã thải, làm mềm và xốp phân, thông qua đó kích thích nhu động ruột non, tăng co bóp ruột già, do vậy tăng quá trình đào thải phân ra ngoài.
Các khối gel được tạo ra từ chất xơ hòa tan (FOS, GOS, Inulin) có độ nhớt cao giúp khối phân dễ di chuyển hơn trong đường ruột. Nhờ khả năng trương nở và tăng nhu động ruột, chất xơ hòa tan giúp trẻ đi đại tiện dễ dàng mà không gây đau rát hậu môn, cải thiện hiệu quả tình trạng táo bón.
+ Cân bằng hệ vi sinh đường ruột, cải thiện tiêu hóa
Các chất xơ hòa tan trong đó chủ yếu là Inulin bị lên men trong ruột già, giúp hỗ trợ tiêu hóa, cải thiện táo bón, tăng cường hấp thu khoáng chất.
Các sản phẩm lên men của Inulin là nguồn thức ăn phong phú cho các vi sinh vật có lợi trong đường ruột, ức chế vi sinh vật có hại giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa.
Hình 3. Cho bé ăn nhiều rau xanh (hình minh họa)
Ngoài ra, quá trình lên men cũng sản sinh ra khí hơi và nước có tác dụng làm cho phân mềm, xốp hơn, từ đó cải thiện tình trạng táo bón cho trẻ hiệu quả.
Đặc biệt, Inulin bị lên men sản xuất ra các acid béo chuỗi ngắn – tạo thành môi trường acid nhẹ ở ruột già giúp tăng cường hấp thu Ca và các chất dinh dưỡng.
3. Thực phẩm chứa nhiều chất xơ hòa tan
Các mẹ nên cho con ăn những thực phẩm có hàm lượng chất xơ hòa tan cao như các loại đậu, bông cải xanh, cà rốt, táo, mơ, mận, bơ, lê,… Bên cạnh đó, nên cho bé uống đủ lượng nước một ngày và có thể ăn thêm sữa chua giúp hệ tiêu hóa của bé tốt hơn.
Hình 3. Massage bụng cho bé (hình minh họa)
Ngoài ra, các mẹ nên cho con tăng cường vận động và có thể thực hiện các bài massage bụng cho con.
4. Bổ sung chất xơ cho trẻ thế nào?
Chất xơ đóng vai trò quan trọng như vậy đối với sự phát triển của trẻ nhỏ nên các bà mẹ nên tránh những sai lầm trong việc bổ sung chất xơ cho trẻ. Xơ Tổng Hợp có thành phần giàu chất xơ như bột mầm đại mạch, rau củ quả, inulin, FOS,… Xơ Tổng Hợp bổ sung một lượng chất xơ đầy đủ và rất an toàn. Xơ Tổng Hợp dùng được cho trẻ trên 2 tuổi và cả người già.
